Podczas ostatniej dużej nowelizacji Prawa zamówień publicznych, w dosyć znacznym stopniu zmieniła się treść art. 92 p.z.p. W zdecydowanie większym zakresie nacisk został położony na uzasadnienie faktyczne i prawne poszczególnych elementów zawiadomienia, o którym mowa w tym przepisie, odnoszącym się zarówno do kwestii wyboru najkorzystniejszej oferty, jaki i wykluczenia poszczególnych wykonawców czy odrzucenia ich ofert.
Zgodnie z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 11 sierpnia 2017 r. (sygn. akt KIO 1577/17): „wszystkie czynności, o których mowa art. 92 ust. 1 pkt 1 p.z.p., winny być przez zamawiającego uzasadnione. Obowiązek ten dotyczy również uzasadnienia czynności oceny ofert i przyznawania im punktów. Wobec każdego wykonawcy uzasadnienie przyznania określonej ilości punktów jego ofercie jest o tyle oczywiste, że każdy wykonawca jest uprawniony do tego, by wiedzieć, na jakiej podstawie jego oferta została oceniona w taki czy inny sposób. Podanie uzasadnienia faktycznego i prawnego oceny ofert stanowi emanację zawartej w art. 7 ust. 1 p.z.p. przejrzystości, która obejmuje między innymi możliwość prześledzenia procesu decyzyjnego zamawiającego”.
Ponadto, jak głosi wyrok KIO z dnia 13 września 2017 r. (sygn. akt KIO 1782/17), „zgodnie z art. 92 ust. 1 pkt 3 p.z.p., zamawiający informuje niezwłocznie wszystkich wykonawców o wykonawcach, których oferty zostały odrzucone, powodach odrzucenia oferty, a w przypadkach, o których mowa w art. 89 ust. 4 i 5, braku równoważności lub braku spełniania wymagań dotyczących wydajności lub funkcjonalności – podając uzasadnienie faktyczne i prawne. Treść powyższego przepisu stanowi wyraz zasady jawności, transparentności, przejrzystości i uczciwej konkurencji, obowiązujących w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Uzasadnienie faktyczne odrzucenia oferty powinno przedstawiać wszystkie przyczyny, które legły u podstaw decyzji zamawiającego, tak aby wykonawca miał możliwość oceny wskazanych przez zamawiającego uchybień i ewentualnego odniesienia się do nich w ramach środków ochrony prawnej przysługujących wykonawcy, umożliwiając tym samym odpowiednio kontrolę prawidłowości czynności podjętych przez zamawiającego w postępowaniu odwoławczym przed KIO”.
Powyższe odnosi się w równym stopniu do samej czynności wykluczenia wykonawcy. Zgodnie z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 kwietnia 2018 r. (sygn. akt KIO 550/18): „zamawiający wykluczając wykonawcę z postępowania zobowiązany jest w sposób jasny i klarowny opisać wszystkie okoliczności towarzyszące tej czynności, ponieważ w innym przypadku wykonawca może jedynie domyślać się podstaw faktycznych, stanowiących podstawę wykluczenia go z postępowania. Skutkiem wadliwego sporządzenia przez Zamawiającego uzasadnienia wykluczenia wykonawcy z postępowania, z uwagi na jego ogólność, bez wątpienia jest niemożność prawidłowego postawienia zarzutów odwołania”. Trzeba wskazać, że brak wystarczającego, jednoznacznego uzasadnienia faktycznego oraz prawnego czynności wykluczenia wykonawcy / odrzucenia jego ofert, może sam w sobie stanowić przedmiot odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej.
Co ciekawe, w myśl orzeczenia KIO z dnia 1 marca 2017 r. (sygn. akt KIO 72/17), „przepis art. 92 ust. 1 p.z.p. nie wyłącza możliwości posługiwania się opinią biegłego dla uzasadnienia faktycznego decyzji o odrzuceniu oferty wykonawcy na podanej podstawie prawnej. Zamawiający może powołać biegłego na każdym etapie postępowania, jeżeli dokonanie określonych czynności związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia wymaga wiadomości specjalnych. Uzyskaną opinię zamawiający może wykorzystać w dwojaki sposób: albo ją streścić lub zacytować w decyzji, albo też wskazać jako stanowisko zamawiającego w formie załącznika do decyzji. Ważne jest tylko, aby podane zostały podstawy, a zwłaszcza okoliczności faktyczne, w związku z którymi nastąpiło odrzucenie oferty”.
Jak głosi wreszcie Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 31 sierpnia 2017 r. (sygn. KIO 1735/17), „de lege lata zamawiający nie ma obowiązku jednoczesnego, niezwłocznego informowania wykonawców, którzy złożyli oferty o decyzjach podjętych w przedmiocie samych ofert, bądź wykonawców, którzy je złożyli. Aktualnie zamawiający może dokonywać takich czynności stopniowo, tj. w miarę dokonywanego badania i oceny sytuacji podmiotowej wykonawców oraz treści złożonych przez nich ofert”.
Zapraszam do kontaktu w przypadku dalszych pytań lub potrzeby pomocy prawnej: