W przypadku gdy zmiany treści SWZ prowadziłyby do istotnej zmiany charakteru zamówienia w porównaniu z pierwotnie określonym, w szczególności prowadziłyby do znacznej zmiany zakresu zamówienia, zamawiający unieważnia postępowanie na podstawie art. 256 ustawy Pzp.
Taka jest treść art. 137 ust. 7 ustawy Pzp.
W uzasadnieniu projektu nowego Prawa zamówień publicznych wskazano: „za niedopuszczalną zmianę należy uznać w szczególności zwiększenie zakresu zamówienia, np. dodanie części zamówienia (tzw. pakietu), zmianę rodzaju zamówienia (np. z dostawy na usługi), zmiana charakteru zamówienia (np. z leasingu na sprzedaż)”.
Tak więc omawiany przepis art. 137 ust. 7 ustawy Pzp zezwala zamawiającemu na unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia przed upływem terminu do składania ofert, jeżeli wystąpiła koniczność zmiany SWZ, powodująca, że dalsze prowadzenie postępowania jest nieuzasadnione.
Warto wskazać, że w treści motywu 115 preambuły dyrektywy 2014/25/UE podano podobne przykłady sytuacji, gdy dochodzi do zmiany charakteru całego zamówienia: „zastąpienie przez zamawiającego robót budowlanych, dostaw lub usług innym przedmiotem zamówienia lub przez całkowitą zmianę rodzaju zamówienia, ponieważ w takiej sytuacji można zakładać hipotetyczny wpływ na wynik”.
Prawną podstawę do unieważnienia postępowania stanowi art. 256 ustawy Pzp, który umożliwia unieważnienie postępowania, jeżeli dalsze jego prowadzenie jest nieuzasadnione.
Jak wskazuje w swoim komentarzu Małgorzata Stachowiak (Dzierżanowski Włodzimierz i in., Prawo zamówień publicznych. Komentarz. WKP 2021): „chociaż przepisy komentowanej ustawy wprowadzają większą swobodę zamawiającego w zakresie unieważnienia postępowania w stosunku do przepisów ustawy z 2004 r., należy się opowiedzieć za zawężoną wykładnią tej przesłanki unieważnienia. Celem postępowania jest wybór oferty najkorzystniejszej, a nie prowadzenie określonych procedur, w związku z czym zamawiający w imię ekonomiki postępowania oraz szacunku dla wykonawców (dobrej praktyki handlowej) powinien się starać tak przygotować postępowanie, by nie było potrzebne wprowadzanie fundamentalnych zmian skutkujących zmianą charakteru zamówienia. Sytuacje takie należy traktować jako wyjątkowe, biorąc pod uwagę wiążący charakter ogłoszenia przetargu i opublikowanych w SWZ warunków zamówienia jako zobowiązania do jego przeprowadzenia z głównym celem wyboru oferty najkorzystniejszej i zawarcia umowy”.
Zgadzam się z autorką, trzeba wskazać przy tym, że temat jest trudny i brakuje również orzecznictwa, które rozwiewałoby wątpliwości. Z pewnością należy zawsze podchodzić do analizy konkretnego przypadku w sposób indywidualny, skorzystanie z art. 137 ust. 7 ustawy Pzp może być w konkretnych przypadkach uzasadnione.
Zapraszam do kontaktu w przypadku dalszych pytań lub potrzeby pomocy prawnej:
