Wykonawca może w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu, w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu do konkretnego zamówienia, lub jego części, polegać na zdolnościach technicznych lub zawodowych lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nim stosunków prawnych. Zamawiający ocenia, czy udostępniane wykonawcy przez inne podmioty zdolności techniczne lub zawodowe lub ich sytuacja finansowa lub ekonomiczna, pozwalają na wykazanie przez wykonawcę spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz bada, czy nie zachodzą wobec tego podmiotu podstawy wykluczenia, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 13–22 i ust. 5 p.z.p. Powyższe wynika z art. 22a ust. 1 w zw. z art. 22a ust. 3 p.z.p.
Zamawiający ma więc obowiązek, w każdym przypadku gdy dany wykonawca powołuje się na zasoby podmiotu trzeciego, zbadać czy nie zachodzą wobec tego podmiotu podstawy wykluczenia, w takim samym zakresie, jaki przewidziany jest w danym postępowaniu wobec wykonawcy.
W pierwszej kolejności warto odnieść się do kwestii oświadczenia o braku podstaw do wykluczenia, składanego przez wykonawcę wraz z ofertą. W przypadku postępowań powyżej progów unijnych, przekazywane jest ono w formie jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia. W tych też postępowaniach wykonawca jest zobowiązany złożyć, oprócz własnego JEDZ-a, również JEDZ dot. podmiotu trzeciego przygotowany oraz podpisany przez osoby uprawnione do reprezentowania podmiotu trzeciego. Inaczej sytuacja wygląda, gdy przeprowadzany jest tzw. „mały przetarg” nieograniczony. Wówczas wykonawca składa jedynie własne oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia z postępowania, a w oświadczeniu tym zamieszcza informacje dotyczące podmiotu trzeciego, na którego zasoby się powołuje (o braku podstaw do jego wykluczenia).
Należy wskazać, że w sytuacji, gdy zamawiający opisał w SIWZ określone „fakultatywne” podstawy wykluczenia wykonawcy (wymienione w art. 24 ust. 5 p.z.p.), dotyczą one również podmiotu trzeciego. Ponadto wszystkie wskazane przez zamawiającego w Specyfikacji czy ogłoszeniu o zamówieniu oświadczenia lub dokumenty podmiotowe, jakie ma przedłożyć wykonawca na żądanie zamawiającego na potwierdzenie braku podstaw wykluczenia, powinny zostać przez wykonawcę złożone również w odniesieniu do podmiotu trzeciego (np. niekaralność prokurenta podmiotu trzeciego, oświadczenie podmiotu trzeciego o braku orzeczenia wobec niego tytułem środka zapobiegawczego zakazu ubiegania się o zamówienia publiczne – jeżeli przewidziane przez zamawiającego).
Zgodnie z art. 22a ust. 6 p.z.p., jeżeli zdolności techniczne lub zawodowe lub sytuacja ekonomiczna lub finansowa, podmiotu, o którym mowa w ust. 1, nie potwierdzają spełnienia przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu lub zachodzą wobec tych podmiotów podstawy wykluczenia, zamawiający żąda, aby wykonawca w terminie określonym przez zamawiającego:
1) zastąpił ten podmiot innym podmiotem lub podmiotami lub
2) zobowiązał się do osobistego wykonania odpowiedniej części zamówienia, jeżeli wykaże zdolności techniczne lub zawodowe lub sytuację finansową lub ekonomiczną.
Jak wskazano w Komentarzu do art. 22a p.z.p. (Dzierżanowski Włodzimierz, Jerzykowski Jarosław, Stachowiak Małgorzata, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, wyd. VII, WKP 2018) „na zamawiającym ciąży obowiązek sprawdzenia czy przedstawione przez wykonawcę zasoby podmiotu trzeciego (lub kilku z tych podmiotów) łącznie z zasobami własnymi są wystarczające do spełnienia postawionych warunków udziału w postępowaniu. Ponadto, jak wspomniano powyżej, powinien on dokonać weryfikacji, czy zachodzą podstawy do wykluczenia podmiotu trzeciego określone w art. 24 ust. 1 pkt 13–22 oraz ust. 5. Jeżeli wynik oceny w jednym z tych dwóch obszarów jest negatywny, na zamawiającym ciąży obowiązek wezwania wykonawcy do usunięcia takiego stanu. Ze względu na obligatoryjny charakter czynności zamawiającego żądanie takie powinno poprzedzać ewentualne wykluczenie z udziału w postępowaniu.
Wykonawca może w takim przypadku w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego wedle własnego wyboru:
– wskazać inny podmiot lub inne podmioty, które udostępniają niezbędny potencjał; w tym przypadku zamawiający dokonuje weryfikacji nowego podmiotu w zakresie braku podstaw do wykluczenia;
– wykazać spełnienie przez siebie warunków udziału w postępowaniu; weryfikacja podstaw wykluczenia wykonawcy przebiega w tym przypadku niezależnie od zastosowania instytucji opisanej w art. 22a ust. 6; jeżeli wykonawca decyduje się na wykazanie spełnienia warunku samodzielnie (bez udziału zasobów podmiotów trzecich), ustawa nakazuje osobiste wykonanie odpowiedniej części zamówienia”.
Zapraszam do kontaktu w przypadku dalszych pytań lub potrzeby pomocy prawnej: