Wartość zamówienia na roboty budowlane ustala się na podstawie kosztorysu inwestorskiego sporządzanego na etapie opracowania dokumentacji projektowej albo na podstawie planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, jeżeli przedmiotem zamówienia jest wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (jak głosi art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, Dz.U. z 2018 poz. 1986 z późn zm.).
Zgodnie z art. 33 ust. 3 pkt 1 p.z.p., minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określa, w drodze rozporządzenia metody i podstawy sporządzania kosztorysu inwestorskiego, uwzględniając dane techniczne, technologiczne i organizacyjne, mające wpływ na wartość zamówienia. Rozporządzeniem tym jest obecnie Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym (Dz.U. z 2004 Nr 130 poz. 1389).
Rozporządzenie określa metody i podstawy sporządzania kosztorysu inwestorskiego stanowiącego podstawę określenia wartości zamówienia na roboty budowlane oraz metody i podstawy obliczania planowanych kosztów prac projektowych i planowanych kosztów robót budowlanych stanowiących podstawę określenia wartości zamówienia, którego przedmiotem jest zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych.
Jak głosi § 1 ust. 2 pkt 8 Rozporządzenia, ilekroć jest w nim mowa o wartości kosztorysowej robót – należy przez to rozumieć wartość wynikającą z kosztorysu inwestorskiego stanowiącą podstawę określenia wartości zamówienia.
Kosztorys inwestorski opracowuje się metodą kalkulacji uproszczonej, polegającą na obliczeniu wartości kosztorysowej robót objętych przedmiarem robót jako sumy iloczynów ilości jednostek przedmiarowych robót podstawowych i ich cen jednostkowych bez podatku od towarów i usług, według wzoru określonego w § 2 ust. 1 Rozporządzenia. Jak głosi § 2 ust. 2, wartość kosztorysowa robót obejmuje wartość wszystkich materiałów, urządzeń i konstrukcji potrzebnych do zrealizowania przedmiotu zamówienia.
W myśl § 3 Rozporządzenia, podstawę do sporządzania kosztorysu inwestorskiego stanowią:
1) dokumentacja projektowa;
2) specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych;
3) założenia wyjściowe do kosztorysowania;
4) ceny jednostkowe robót podstawowych.
Przy ustalaniu cen jednostkowych robót należy stosować w kolejności:
1) ceny jednostkowe robót określone na podstawie danych rynkowych, w tym danych z zawartych wcześniej umów lub powszechnie stosowanych, aktualnych publikacji;
2) kalkulacje szczegółowe.
Jak wskazuje Ewa Wiktorowska w komentarzu do art. 33 ustawy Prawo zamówień publicznych (Skubiszak-Kalinowska Irena, Wiktorowska Ewa, Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2018): „w rozporządzeniu sformułowano wymóg, aby składniki kosztów były ustalane z uwzględnieniem Wspólnego Słownika Zamówień Publicznych (CPV), pozostawiając jednocześnie dużą swobodę opracowującym kalkulacje przy doborze stopnia agregacji składników kosztów, które mogą odpowiadać grupom, klasom lub kategoriom Wspólnego Słownika Zamówień. Jedynym narzuconym ograniczeniem jest przepis § 8 ust. 4, nakazujący (w przypadku robót budowlanych polegających na budowie obiektu) wyodrębnienie składników kosztów o stopniu szczegółowości odpowiadającym co najmniej grupom robót w rozumieniu Wspólnego Słownika Zamówień., tj. koszty:
• robót przygotowania terenu;
• robót budowy obiektów podstawowych;
• robót instalacyjnych;
• robót wykończeniowych;
• robót związanych z zagospodarowaniem terenu i budową obiektów pomocniczych.
Określenie w rozporządzeniu wyżej podanych składników kosztów nie oznacza, że zawsze muszą one występować, gdyż jest to oczywiście uzależnione od rodzaju obiektu. Zapis ten oznacza zakaz większej agregacji kosztów, tj. np. połączenie w ramach jednego składnika kosztów robót instalacyjnych i wykończeniowych. Byłoby to bowiem sprzeczne z systematyką klasyfikacyjną Wspólnego Słownika Zamówień”.
Zgodnie z § 7 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, kosztorys inwestorski obejmuje:
1) stronę tytułową zawierającą:
a) nazwę obiektu lub robót budowlanych z uwzględnieniem nazw i kodów Wspólnego Słownika Zamówień i podaniem lokalizacji,
b) nazwę i adres zamawiającego,
c) nazwę i adres jednostki opracowującej kosztorys,
d) imiona i nazwiska, z określeniem funkcji osób opracowujących kosztorys, a także ich podpisy,
e) wartość kosztorysową robót,
f) datę opracowania kosztorysu inwestorskiego.
2) ogólną charakterystykę obiektu lub robót, zawierającą krótki opis techniczny wraz z istotnymi parametrami, które określają wielkość obiektu lub robót;
3) przedmiar robót;
4) kalkulację uproszczoną;
5) tabelę wartości elementów scalonych, sporządzoną w postaci sumarycznego zestawienia wartości robót określonych przedmiarem robót, łącznie z narzutami kosztów pośrednich i zysku, odniesionych do elementu obiektu lub zbiorczych rodzajów robót;
6) załączniki:
a) założenia wyjściowe do kosztorysowania,
b) kalkulacje szczegółowe cen jednostkowych, analizy indywidualne nakładów rzeczowych oraz analizy własne cen czynników produkcji i wskaźników narzutów kosztów pośrednich i zysku.
Urząd Zamówień Publicznych w opinii prawnej pt. „Szacowanie wartości zamówienia na roboty budowlane z uwzględnieniem dostaw i usług oddanych przez zamawiającego do dyspozycji wykonawcy” (Informator Urzędu Zamówień Publicznych, nr 4/2017, str. 44-45) wskazał ponadto: „stosownie do dyspozycji art. 33 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej zwanej: „Pzp”), zamawiający przy obliczaniu wartości zamówienia na roboty budowlane, zobowiązany jest uwzględnić koszty realizacji prac ustalone na podstawie kosztorysu inwestorskiego sporządzanego na etapie opracowania dokumentacji projektowej lub na podstawie planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, jeżeli przedmiotem zamówienia jest wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane bądź planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, jeżeli przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane. Ponadto, zgodnie z treścią art. 33 ust. 2 ustawy Pzp, szacunkowa wartość zamówienia powinna uwzględniać również wartość dostaw i usług oddanych przez zamawiającego do dyspozycji wykonawcy, o ile są one niezbędne do wykonania tych robót budowlanych. Zamawiający, obliczając szacunkową wartość zamówienia na roboty budowlane, musi zatem uwzględnić zarówno przewidywany koszt wykonania samych robót budowlanych, biorąc pod uwagę koszty robocizny, materiałów i pracy sprzętu, narzuty na koszty ogólne i koszty pośrednie wykonawcy, koszty zakupu oraz zysk, a także wartość dostaw lub usług, którą zamierza oddać do dyspozycji wykonawcy i które są niezbędne do wykonania robót budowlanych. Treść art. 33 ust. 2 ustawy Pzp odnosi się do takich sytuacji, w której zamawiający, z różnych względów, zakupił lub w inny sposób nabył materiały lub usługi służące do wykonania robót budowlanych i zdecydował się przekazać je wykonawcy w celu użycia do wykonania robót. Dostawy i usługi, o których mowa w tym przepisie stanowią zatem wartość dodaną dla wykonawcy, która w szczególności może zmniejszyć zakres świadczenia wykonawcy, dzięki przekazaniu określonego rodzaju materiałów lub komponentów budowlanych lub ułatwić realizację zamówienia poprzez udostępnienie parku maszynowego. Ich wartość musi zostać uwzględniona w szacunkowej wartości zamówienia, gdy są one niezbędne do jego wykonania. W konsekwencji, aby w odniesieniu do określonego zamówienia realizował się obowiązek, o którym mowa w art. 33 ust. 2 ustawy Pzp, usługi lub dostawy przekazywane wykonawcy muszą stanowić element zamówienia. Innymi słowy, gdyby zamawiający nie przekazał tych usług lub dostaw wykonawcy, to stanowiłyby one element jego świadczenia. Usługi przygotowania dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych, są nabywane przez zamawiającego w celu przygotowania opisu przedmiotu zamówienia, który stanowić będzie element specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Nabycie ww. usług i ich udostępnienie w ramach dokumentacji postępowania, stanowi wypełnienie ustawowego obowiązku zamawiającego, dotyczącego przygotowania opisu przedmiotu zamówienia, zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy Pzp. Usługi te nie są oddawane do dyspozycji wykonawcy w celu wykorzystania w ramach realizowanych przez niego prac. W konsekwencji, koszt zakupu tych usług nie powinien być uwzględniany w wartości szacunkowej zamówienia”.
Jak określono również w komentarzu do art. 33 p.z.p. (Nowicki Józef, Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2018), w opinii „Zamówienia publiczne na roboty budowlane realizowane w ramach jednego projektu infrastrukturalnego a zakaz dzielenia zamówienia na części w prawie krajowym i unijnym” Urząd Zamówień Publicznych zwraca uwagę, że: „w przypadku zamówień objętych projektem współfinansowanym, podstawą uznania określonych robót budowlanych jako odrębnych zamówień nie może być:
1) brak dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych, założeń wyjściowych do kosztorysowania, a także cen jednostkowych robót podstawowych – stanowiących podstawę do sporządzania kosztorysu inwestorskiego,
2) brak programu funkcjonalno-użytkowego, planowanych kosztów robót budowlanych – stanowiących podstawę obliczania planowanych kosztów prac projektowych lub obliczania planowanych kosztów robót budowlanych,
3) fakt, że na określone roboty zamawiający złożył kilka wniosków o dofinansowanie w wyniku czego roboty objęte zostały kilkoma umowami o dofinansowanie (projektami), jeżeli w sumie stanowią one jedną całość (obiekt budowlany) – w przypadku, gdy zamawiający dysponuje szacunkową kwotą ujętą np. w studium wykonalności, jak również to, że wszczęcie konkretnych procedur następować będzie w pewnych odstępach czasowych, a nie jednorazowo”.
Zapraszam do kontaktu w przypadku dalszych pytań lub potrzeby pomocy prawnej:
