Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2015 poz. 2164 z późn. zm.), dalej p.z.p., podstawą ustalenia wartości zamówienia jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku od towarów i usług, ustalone przez zamawiającego z należytą starannością. Zamawiający nie może w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy zaniżać wartości zamówienia lub wybierać sposobu obliczania wartości zamówienia, w myśl art. 32 ust. 2 p.z.p. – co wymaga podkreślenia. Zgodnie z jednoznacznym zapisem art. 32 ust. 4 p.z.p., jeżeli zamawiający dopuszcza możliwość składania ofert częściowych albo udziela zamówienia w częściach, z których każda stanowi przedmiot odrębnego postępowania, wartością zamówienia jest łączna wartość poszczególnych części zamówienia.
Właściwe szacowanie wartości zamówienia, jakie planowane jest do udzielenia, stanowi jedną z najistotniejszych czynności po stronie zamawiającego w zamówieniach publicznych. To od ustalonej z należytą starannością wartości zamówienia zależy często wybór odpowiednio rygorystycznego trybu udzielenia zamówienia. Błędy mogą skutkować zarówno naruszeniem dyscypliny finansów publicznych (w przypadku jednostek publicznych), jak również nałożeniem korekty finansowej przez instytucję pośredniczącą w wysokości nawet 100 % wartości udzielonego dofinansowania, w przypadku beneficjentów udzielających zamówień współfinansowanych ze środków europejskich.
W związku z powyższym wymaga ustalenia zawsze w pierwszej kolejności w sposób indywidualny, przy udzielaniu danego zamówienia, lecz także przy sporządzaniu każdorazowo planu udzielania zamówień publicznych, czy w danej określonej sytuacji mamy do czynienia z dzieleniem na część jednego tego samego zamówienia, czy jednak z występowaniem zamówień odrębnych. Jest to ustalenie w tym zakresie najważniejsze – co stanowi na potrzeby szacowania jedno zamówienie (nawet dzielone na mniejsze zamówienia), a co za tym idzie, wartość jakich zamówień powinniśmy ze sobą sumować?
Rozstrzygnięcie powyższego jak również wykazanie odrębności wymaga posłużenia się pojęciem zamówień tego samego rodzaju. Należy wskazać, iż pojęcie „zamówienia tego samego rodzaju” nie zostało zdefiniowane w prawie zamówień publicznych, mimo iż p.z.p. się nim posługuje. Trzeba ponadto stwierdzić, co podkreśla sam Urząd Zamówień Publicznych w przedstawionej opinii „Szacowanie wartości i udzielanie zamówień, w tym zamówień objętych projektem współfinansowanym ze środków Unii Europejskiej”, że sam fakt, iż mamy do czynienia z zamówieniami oznaczonymi tym samym kodem CPV, nie przesądza „ipso se”, że mamy do czynienia z jednym zamówieniem, o którym mowa w art. 32 ust. 1 p.z.p.
Zgodnie ze stanowiskiem wyrażanym przez Urząd Zamówień Publicznych, dla przeprowadzenia prawidłowej oceny kwestii poruszonej we wcześniejszym akapicie, niezbędna jest zawsze analiza okoliczności konkretnego przypadku. W tym celu trzeba posługiwać się takimi kryteriami jak: „tożsamość przedmiotowa zamówienia (dostawy, usługi, roboty budowlane tego samego rodzaju i o tym samym przeznaczeniu), tożsamość czasowa zamówienia (możliwe udzielenie zamówienia w tym samym czasie) i tożsamość podmiotowa, tj. możliwość wykonania zamówienia przez jednego wykonawcę”, które muszą wystąpić łącznie.
Z zamówieniami odrębnymi będziemy mieli do czynienia wówczas, gdy przedmiot zamówienia posiada inne przeznaczenie lub nie jest możliwe jego nabycie u tego samego wykonawcy. W innym wypadku, to znaczy gdy udzielane zamówienia mają to samo przeznaczenie, a ponadto istnieje możliwość ich uzyskania u jednego wykonawcy, a występuje przy tym tożsamość czasowa, można założyć, iż mamy do czynienia z jednym zamówieniem. Koniecznym jest podkreślenie, że pojęcie „przeznaczenia”, jak również „możliwości realizacji zamówienia przez jednego wykonawcę” interpretowane są często przez organy kontroli mocno szeroko. Istotny będzie też czas udzielania zamówień i możliwość przewidzenia w danym momencie ich udzielenia w określonej perspektywie czasowej. W celu przeprowadzenia powyższych ustaleń, istotne są okoliczności, które istnieją w momencie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zamawiający, przystępując do szacowania wartości zamówienia, powinien ustalić, z zachowaniem należytej staranności, planowaną liczbę usług, dostaw, czy też robót budowlanych tego samego rodzaju, które ma zamiar nabyć i oszacować, jak również ich łączną wartość, niezależnie od tego czy zamierza je nabyć jednorazowo, w ramach jednego postępowania, czy też sukcesywnie, w ramach postępowań odrębnych. Podmiotem zobowiązanym do rozstrzygnięcia o tym, czy mamy do czynienia z jednym zamówieniem publicznym, odnoszącym się do tego samego przedmiotu zamówienia, czy też zamówieniami odrębnymi, jest „zamawiający, który w oparciu o posiadaną wiedzę oraz doświadczenie w zakresie prowadzonej działalności, najlepiej zna specyfikę danego zamówienia”. Jak podkreśla UZP, w wydanym swego czasu przez PARP wciąż aktualnym dokumencie (Kontrola udzielania zamówień publicznych prowadzona przez Prezesa UZP, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2011, s. 8.), to zamawiający kierując się powyższymi wskazówkami jest zobowiązany w każdym przypadku ustalić przedmiot zamówienia i jego zakres. To na nim ciąży z tego tytułu odpowiedzialność.
Zapraszam do kontaktu w przypadku dalszych pytań lub potrzeby pomocy prawnej:
